Jongeren lezen steeds minder en laaggeletterdheid stijgt. In Nieuwegein is naar schatting 15 procent van de inwoners laaggeletterd. Dat aantal ligt hoger dan het landelijke gemiddelde. “Het is onze missie om lezen leuker te maken, onder meer met de Bibliotheek op school”, vertelt programmamaker Susanne Mol van de Bibliotheek Nieuwegein. “Want het begint allemaal bij kinderen.”
Zelf weet ze als geen ander hoe het is om met bezwete handen te wachten op de voorleesbeurt in de klas. “Ik ben dyslectisch en durf wel te zeggen dat ik vroeger een hekel had aan lezen door het klassikale voorlezen. Gelukkig is dat inmiddels helemaal anders”, lacht Mol. Samen met haar collega’s ziet ze wekelijks verschillende klaslokalen in Nieuwegein. “Door het lezen speels aan te pakken in de klas, wordt lezen leuker. Ook kunnen leerlingen snuffelen in de schoolbibliotheek met een diversiteit aan boeken.”
Lezen bevorderen op scholen
Sinds 2023 doet de Bibliotheek Nieuwegein mee aan de landelijke leesbevorderingsaanpak de Bibliotheek op school. De pilotfase met De Schouw en ‘t Hof van Rhijnhuysen was een succes. Twee jaar later zijn er in Nieuwegein al negen basisscholen en één middelbare school die actief meedoen. “En dat aantal blijft stijgen. We merken dat heel veel scholen structureel aan de slag willen met leesonderwijs en leesplezier. Met deze samenwerking kunnen we echt een leesklimaat opbouwen, zonder dat er vanuit de school extra tijd voor nodig is. Want docenten en pedagogisch medewerkers hebben het al ontzettend druk.”
Gezinsaanpak
De gemeente Nieuwegein heeft in haar beleid opgenomen dat zij de geletterdheid van inwoners wil vergroten, en richt zich daarbij op een gemeentelijke gezinsaanpak geletterdheid. Dat is enorm belangrijk, benadrukt Mol. “De eerste duizend dagen van een kind zijn cruciaal in de taalontwikkeling. Hoeveel woordenschat een kind meekrijgt, begint dus al vóór de basisschool. Daarom zijn we ook actief in de kinderopvang met BoekStart en organiseren we taaloefenmomenten voor ouders met jonge kinderen in de bibliotheek en in de wijk. En natuurlijk zijn de voorleesmomenten die we daar aanbieden niet alleen effectief, maar ook leuk: kinderen hebben nog meer zin om te gaan lezen, omdat er meer over gesproken wordt.” En dat leesplezier nemen kinderen volgens haar mee in de rest van hun schoolcarrière en verdere leven.
Samenwerking
De Bibliotheek Nieuwegein werkt ook op het gebied van taal en lezen veel samen met andere (lokale) partners. Zoals het OnderwijsKansenBeleid-platform, een samenwerkingsverband van scholen, kinderdagverblijven, de GGD, Movactor en de bibliotheek. Ook neemt de bibliotheek deel aan het Netwerk Laaggeletterdheid, waar ook de gemeente en diverse taalaanbieders aan meedoen.
Naast BoekStart in de kinderopvang en de Bibliotheek op school doet de bibliotheek ook mee aan de VoorleesExpress. Deze landelijke methode zorgt ervoor dat kinderen van 3 tot 12 jaar die moeite hebben met taal, extra aandacht krijgen. Een gezin krijgt hierbij een half jaar begeleiding van een vrijwilliger van de bibliotheek.
Dezelfde kansen
Bij ouders, scholen en kinderopvanglocaties bestaat nog weleens het klassieke beeld van ‘bibliotheekje spelen’, merkt Mol. “Het is, gelukkig, niet zo dat we alleen maar boeken komen brengen. We nemen onze ervaring, kennis en heel veel inspiratie mee. Ook besteden we aandacht aan media- en informatievaardigheden. Die onderwerpen kunnen spannend zijn om te bespreken in de klas. Daarom is het fijn om hier een boek aan te kunnen koppelen.”
Uiteindelijk wil Mol er met de bibliotheek en scholen voor zorgen dat alle kinderen in Nieuwegein dezelfde kansen in de taalontwikkeling krijgen, en een boek vinden waar ze enthousiast van worden. “Want uiteindelijk is dat waar het om draait: kunnen genieten van de enorme wereld van verhalen.”
Dit artikel verscheen in de Molenkruier op donderdag 15 mei 2025.